Trong trường hợp nhẹ đến trung bình, các biện pháp khắc phục tại nhà cho chứng đau cổ có thể giúp giảm đau. Tuy nhiên, cũng như bất kỳ giải pháp nào, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hạn chế tối đa các biến chứng có thể xảy ra.
Tổng quan về tình trạng đau cổ vai gáy
Nhiều người bị đau cổ vai gáy gây khó chịu và cản trở vận động, sinh hoạt hàng ngày. Đây là một dạng rối loạn thần kinh cơ có thể gặp ở bất kỳ ai, đặc biệt là người già, người lao động nặng nhọc, dân văn phòng… Dưới đây là những nguyên nhân gây đau thường gặp nhất. Cổ kiệt sức: ( 1 )
- Thoái hóa đốt sống cổ
- Viêm bao hoạt dịch
- Các dây thần kinh bị bóp nghẹt.
- Làm việc, ngủ, ngồi không đúng tư thế
- Các bệnh về động mạch vành
- Các đốt sống cổ cứng lại bất ngờ.
- Dinh dưỡng không đầy đủ
- Nhấn mạnh
Để đưa ra kết luận chính xác nhất về tình trạng đau mỏi vai gáy của bệnh nhân, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả. Trong số các phương pháp phổ biến nhất là:
- Tia X được sử dụng để phát hiện chứng hẹp ống sống, viêm khớp, khối u, trượt đĩa đệm, gãy xương và mất ổn định cột sống.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI) là một thủ thuật không xâm lấn được sử dụng để xác định các yếu tố cụ thể liên quan đến các vấn đề về dây thần kinh, gân và dây chằng.
- Chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) là một phương pháp thay thế cho MRI.
- EMG và tốc độ dẫn truyền thần kinh (NCV) cũng thường được sử dụng để chẩn đoán đau cổ và vai, đau cánh tay, tê và ngứa ran nói chung.
Cách điều trị đau cổ vai gáy theo mức độ
Đau cổ có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm tuổi tác, chấn thương, môi trường làm việc, bệnh lý, v.V. Do đó, ngay khi các triệu chứng xuất hiện, bệnh nhân nên đi khám. Và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Các biện pháp khắc phục đau cổ và vai tại nhà có thể có hiệu quả đối với cơn đau không phải do viêm xương khớp, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Cụ thể như sau: ( 2)
Mức độ nhẹ
Nếu cơn đau cổ, vai gáy mới xuất hiện và ở mức độ nhẹ, người bệnh có thể tự điều trị bằng cách chườm ấm và xoa bóp vùng bị đau từ 3-4 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 10-15 phút. Phương pháp này sẽ cải thiện lưu thông máu và thư giãn cơ bắp, giảm đau hiệu quả.
Hơn nữa, trong thời gian này, bệnh nhân nên tránh nghiêng hoặc quay đầu mà thay vào đó là cử động cổ nhẹ nhàng và vừa phải. Khi tắm nên dùng nước ấm hơn là nước lạnh và tránh ngồi trước quạt, máy lạnh để tránh co thắt cơ gây đau nhức nhiều hơn.
Mức độ vừa
Nếu chườm ấm, xoa bóp… không giảm đau cổ vai gáy ở mức độ vừa phải, người bệnh có thể được chỉ định một số loại thuốc sau:
- Thuốc giảm đau chống viêm: paracetamol, ibuprofen, diclofenac…
- Decontractyl là thuốc giãn cơ có thể giúp giảm co thắt.
- Vitamin nhóm B: B1, B6, B12… Hỗ trợ thúc đẩy dẫn truyền thần kinh.
Mức độ nặng
Nếu tình trạng đau cổ vai gáy đã trở nên nghiêm trọng và kéo dài nhiều ngày, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện một số thủ thuật sau:
- Lidocaine, Novocain và các chất ức chế dẫn truyền thần kinh khác được sử dụng để làm mềm cơ và ngăn ngừa sự kích thích thần kinh quá mức.
- Châm cứu được sử dụng để kiểm soát hoạt động của dây thần kinh.
Trong trường hợp này, điều quan trọng là bệnh nhân phải có đơn thuốc từ bác sĩ chuyên khoa trước khi mua thuốc để tiêm hoặc uống. Điều này có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
11 cách chữa đau mỏi cổ vai gáy tại nhà
Một số biện pháp khắc phục tại nhà cho đau cổ và vai cũng có hiệu quả. Cụ thể như sau: ( 3)
1. Nghỉ ngơi thư giãn
Các triệu chứng đau cổ và vai thường có tính chất cơ học; cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi cử động cột sống cổ, ngồi trong thời gian dài, cử động cổ không đúng cách hoặc đi lại nhiều. Do đó, thay vì dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, người bệnh nên tạm thời ngừng làm việc và sinh hoạt để giảm đau.
2. Chế độ dinh dưỡng phù hợp
Một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp quá trình chữa lành vết thương diễn ra suôn sẻ hơn. Sau đây là những nhóm thực phẩm quan trọng mà người bệnh nên đưa vào chế độ ăn hàng ngày để hỗ trợ điều trị đau cổ vai gáy:
- Vitamin C có nhiều trong trái cây và rau củ. Vitamin C thúc đẩy sản xuất collagen, giúp tăng cường cấu trúc cơ, gân và xương, đồng thời hỗ trợ phục hồi nhanh chóng các mô bị tổn thương. Thành phần này có thể được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả, bao gồm cam, quýt, bưởi, kiwi, xoài, đu đủ, bông cải xanh, ớt chuông và các loại khác.
- Vitamin A có nhiều trong trái cây và rau củ: Vitamin A thúc đẩy quá trình sản xuất bạch cầu trong máu để chống lại virus và nhiễm trùng, từ đó đẩy nhanh quá trình lành vết thương. Hạt hướng dương, khoai lang, rau chân vịt, cà rốt… Đều là những thực phẩm chứa nhiều vitamin A.
- Thực phẩm giàu canxi: Canxi rất cần thiết cho quá trình truyền tín hiệu thần kinh và co cơ. Việc bổ sung đầy đủ canxi là vô cùng cần thiết đối với người bệnh đau mỏi vai gáy nhằm đẩy nhanh thời gian hồi phục. Chất dinh dưỡng này được tìm thấy trong các loại thực phẩm như bông cải xanh, đậu bắp, sữa, đậu phụ và rong biển.
- Thực phẩm giàu vitamin D: Vitamin D hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi của cơ thể, cho phép phục hồi chấn thương nhanh hơn và tăng cường dây chằng. Cá hồi, cá mòi, lòng đỏ trứng, nấm, ngũ cốc, sữa đậu nành… Đều là những thực phẩm chứa nhiều vitamin D.
- Thực phẩm giàu đạm: Đạm có trong các loại đậu (đậu nành, đậu Hà Lan…), cá, thịt gia cầm…, giúp tăng cường sức mạnh và khối lượng cơ bắp.
3. Chườm lạnh
Nếu cơn đau cổ của bạn đi kèm với các dấu hiệu căng cơ và sưng mô mềm, đó có thể là kết quả của chấn thương hoặc viêm nhiễm. Lúc này, chườm lạnh là giải pháp hữu ích mà người bệnh có thể áp dụng 2-3 lần/ngày, mỗi lần 15-20 phút.
4. Chườm nóng
Chườm nóng thư giãn cơ bắp căng thẳng và tăng lưu thông máu. Đây là một biện pháp khắc phục tại nhà đơn giản khác cho chứng đau cổ và vai đã được chứng minh là có hiệu quả.
5. Các bài tập giãn cơ vùng cổ
Một số bài tập giúp nới lỏng các cơ vùng cổ bị căng cứng, giảm đau và cải thiện khả năng vận động để ngăn ngừa chấn thương tái phát. Bệnh nhân có thể hưởng lợi từ những gợi ý sau:
- Bài tập 1: Đưa cằm về phía trước rồi từ từ kéo về phía cổ họng và hơi hạ xuống, giữ cho cằm song song với sàn. Lặp lại 10 lần mỗi giờ.
- Bài tập 2: Đứng thẳng lưng trên hơi cong, sau đó cuộn vai lên xuống theo vòng tròn 10 lần, sau đó đổi hướng và xoay vai về phía trước 10 lần.
6. Giải tỏa căng thẳng
Tình trạng căng cơ ở cổ và vai được cải thiện đáng kể khi tâm lý được giải tỏa căng thẳng. Do đó, bệnh nhân có thể tìm kiếm sự thư giãn thông qua yoga, thiền và các phương pháp khác.
7. Tư thế ngủ
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau cổ và vai là tư thế ngủ không đúng cách. Để cải thiện tình hình, người bệnh nên tham khảo các tư thế ngủ cho người đau lưng, cổ sau đây:
- Khi ngủ, bạn nên ngủ nằm ngửa hoặc nằm nghiêng; Nằm sấp khi ngủ sẽ gây áp lực lên cổ và vai của bạn.
- Chọn một chiếc gối có chiều cao và độ mềm phù hợp với bạn, tốt nhất là loại có thể giữ đầu bạn ngang với cổ.
- Chọn nệm có độ đàn hồi tốt để nâng đỡ cơ thể; Nằm ngủ trên đệm quá mềm sẽ làm đau vai trầm trọng hơn.
8. Uống đủ nước
Đây là một thói quen tốt vì vừa thúc đẩy quá trình lưu thông máu thông suốt, vừa cung cấp nước cho đĩa đệm (khoảng trống giữa các đốt sống cổ) thêm chắc khỏe, dẻo dai. Do đó, người bệnh phải uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày thì hiệu quả giảm đau mới được cải thiện.
9. Điều trị bằng thuốc
Nếu các phương pháp điều trị khác không thành công, bạn có thể thử các biện pháp giảm đau cổ tại nhà bằng thuốc giảm đau không kê đơn. Phổ biến nhất là các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Aleve) và acetaminophen (Tylenol). Mặc dù thực tế là chúng không cần toa bác sĩ, những loại thuốc này có tác dụng phụ. Do đó, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh biến chứng.
10. Cải thiện môi trường làm việc
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau mỏi cổ vai gáy là do làm việc văn phòng và thường xuyên ngồi một chỗ, thao tác với máy tính trong thời gian dài. Dưới đây là một số gợi ý về cách cải thiện tình hình:
- Điều chỉnh ghế sao cho bàn chân của bạn đặt phẳng trên sàn và đầu gối thấp hơn hông.
- Để giảm áp lực lên cột sống, gân, cơ và khớp ở cổ và vai, hai tay được đặt ngang với bàn làm việc.
11. Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu cũng có thể được sử dụng để điều trị chứng đau cổ và vai thông thường. Các bài tập sẽ giúp giảm căng thẳng và tăng sức mạnh cơ bắp tại vùng bị tổn thương, từ đó cải thiện các triệu chứng đau và hạn chế tái phát.
Một số lưu ý của bác sĩ
Khi các biện pháp điều trị đau cổ và vai tại nhà hoàn toàn không hiệu quả và các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, bệnh nhân nên liên hệ ngay với bác sĩ để thảo luận về các lựa chọn điều trị thay thế. Trong số các dấu hiệu bất thường là: (4)
- Đau vai xuất hiện đột ngột và dữ dội.
- Mất khả năng vận động do đau vai.
- Cổ và vai bị sưng hoặc biến dạng bất thường.
- Cảm giác ở cổ và vai bị mất.
- Do đau vai, bạn có thể bị ốm hoặc bị sốt.
Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Viết Tiến; PGS. Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc sử dụng các kỹ thuật hiện đại để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp theo phác đồ cập nhật quốc tế.
Để phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý cơ xương khớp, bệnh viện còn trang bị hệ thống máy móc, thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: Máy chụp CT Somatom Drive 768 lát cắt, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo tỷ trọng xương, máy siêu âm…; Hệ thống vi phẫu Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet…